Pages

Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2024

Αξιολόγηση εκπαιδευτικών: μία προσωπική κατάθεση

 


Απεργία – Αποχή ή αξιολόγηση;

Αυτό ήταν το ερώτημα που βασάνιζε το μυαλό μου αρκετό καιρό... Φόβος να μην υπάρχουν κυρώσεις... Μήπως δε μονιμοποιηθώ, μήπως δεν μπορέσω να πάρω μετάθεση, μήπως μείνω στάσιμος μισθολογικά... Απεργία – Αποχή; Είσαι αυτός που δε θέλει να αξιολογηθεί, αυτός που θέλει να λουφάξει και να τεμπελιάσει... Οι καθηγητές κάθονται και δεν κάνουν τίποτα... και τώρα που αξιολογούνται, αρχίζουν και εναντιώνονται για να μη τους χαλάσει κανένας τη βολή τους... Αυτές είναι οι απόψεις που επικρατούν...  

Όλα αυτά γύριζαν στο κεφάλι μου, για να μπορέσω να πάρω την απόφαση... «Κάνε την αξιολόγηση», μου λέγανε, «δε θα τη γλιτώσεις... Δεν πρόκειται να την καταργήσουν κι ίσως και να υπάρξουν κυρώσεις γι’ αυτούς που κάνουν απεργία-αποχή...» Συζητήσεις με άλλους συναδέλφους νεοδιόριστους... Η ίδια αγωνία... Κανένας δε συμφωνούσε με αυτή τη διαδικασία, αλλά οι περισσότεροι φοβούνταν... Τι θα συνέβαινε αν δεν δέχονταν να περάσουν από αξιολόγηση;  

Ήμουν σε μια πολύ περίεργη περίοδο της ζωής μου, με πολλά προβλήματα προσωπικά και δεν ήθελα να βάλω ένα ακόμα στα επαγγελματικά μου... Ο φόβος κυριάρχησε και αποφάσισα να συμμετάσχω στη διαδικασία αξιολόγησης, νομίζοντας ότι θα ξεμπερδέψω και πως θα φύγει αυτό από το κεφάλι μου... 

Ξεκίνησα την αξιολόγηση. Κι όσο προχωρούσε η διαδικασία αυτή, τόσο περισσότερο σκεφτόμουν αν έκανα καλά που προχώρησα και δεν έκανα απεργία-αποχή... Τώρα πια που γράφω αυτό το κείμενο, έχοντας τελειώσει όλες τις φάσεις αξιολόγησης και έχοντας βαθμολογηθεί, μπορώ να πω με σιγουριά ότι δεν μπορεί να υφίσταται αξιολόγηση με αυτό τον τρόπο που προσπαθούν να την καθιερώσουν στο σχολείο... Το σύστημα της αξιολόγησης δεν είναι καθόλου αξιοκρατικό και παρόλο που υπάρχουν ρουμπρίκες αξιολόγησης, δεν μπορεί να μην υπάρχει το υποκειμενικό στοιχείο. Κι όλα αυτα τα υποστηρίζω έχοντας ήδη λάβει έναν εξαιρετικό βαθμό στο πεδίο Α1 και πολύ καλό στο πεδίο Α2 και Β.

Αρχικά ξεκίνησα με το πρώτο πεδίο του Α1... Αρχές Νοέμβρη 2023 έκανα την πρώτη επαφή με τον σύμβουλο... Μιλήσαμε σε γενικές γραμμές για το ποιές είναι οι διαδικασίες και ποια πορεία θα ακολουθήσουμε... Πρώτη φάση: έκθεση αυτοαξιολόγησης για το Α1 και καταγραφή των προσόντων, πτυχία, μεταπτυχιακά, σεμινάρια, συνέδρια, βιβλία κλπ.... 9 σελίδες έκθεση αυτοαξιολόγησης... Μία βδομάδα να τη γράψω και παράλληλα να ετοιμάζομαι για το σχολείο... 

Ανεβαίνει στον gov. Στη συνέχεια πρώτο σενάριο διδασκαλίας: σχέδιο μαθήματος, φύλλα εργασίας, πρακτικό... Δυο βδομάδες να ετοιμαστούν όλα... Στόχοι, τι θα κάνεις, γιατί θα το κάνεις, πόσο χρόνο θα αφιερώσεις σε κάθε δραστηριότητα... Επιχειρηματολογία με βάση τη βιβλιογραφία... Σύγχρονες μεθόδοι διδασκαλίας...  Ένιωθα λες και έγραφα εργασία σε μεταπτυχιακό...  Άγχος... Πώς θα πάει η διδασκαλία; 

Είχα σχεδιάσει ένα ωραίο σχέδιο μαθήματος για την πρώτη διδασκαλία, αλλά δε το είχα ξαναεφαρμόσει... Νεοδιόριστος γαρ, με λίγα χρόνια προϋπηρεσίας... Δεν ήξερα αν θα βγει, αλλά ακολουθούσα όλα αυτά που έπρεπε να κάνω... Είχα αφιερώσει πολύ χρόνο... Κάποιες φορές εις βάρος των μαθημάτων της επόμενης μέρας... 

Έρχεται η πρώτη διδασκαλία... Σχεδόν τίποτα δεν πήγε όπως το περίμενα... Τα παιδιά δε συνεργάστηκαν όπως έπρεπε... Κάποια έκαναν πράγματα που δεν έκαναν ποτέ πριν στο μάθημα... Και το έκαναν εκείνη την ώρα... Βγήκε η πρώτη διδασκαλία... Έγινε αναστοχασμός και συζήτηση με το σύμβουλο σχετικά με τα προβλήματα της διδασκαλίας και το πώς θα μπορούσε να είχε πάει καλύτερα... 

Επιπλέον, μου τόνισε ότι αν θέλω να πάρω «εξαιρετικά», πρέπει στη δεύτερη διδασκαλία να χρησιμοποιήσω Τ.Π.Ε. (Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών). Υπάρχει στη ρουμπρίκα αξιολόγησης και είναι υποχρεωτικό για να πάρεις το εξαιρετικά. Και σκεφτόμουν πώς να το κάνω αυτό, όταν στο σχολείο που ήμουν δεν είχε τον εξοπλισμό για να γίνει; Πώς γίνεται να βάζουν σαν απαραίτητο κριτήριο το ΤΠΕ, όταν πολλά σχολεία δεν έχουν τον κατάλληλο ηλεκτρονικό εξοπλισμό; 

Και τώρα έπρεπε να σκεφτώ τι θα κάνω, πώς θα το κάνω και πώς θα ενσωματώσω στο μάθημα τον προτζέκτορα... Προγραμματισμός για το πότε περίπου θα είμαι στο μάθημα που θέλω να γίνει η αξιολόγηση, για να κλείσουμε ημερομηνία... Το σκεφτόμουν συνέχεια... άγχος πάλι... Εννοείται πάλι τα ίδια, σχέδιο μαθήματος, φύλλα εργασίας, πρακτικό κλπ... Ώρες γράψιμο... Γύριζα από το σχολείο και έτρεχα να τα προλάβω όλα, γράψιμο για την αξιολόγηση, ετοιμασίες για τα μαθήματα τις επόμενης μέρας, προσωπικές δουλειές... 

Έρχεται η δεύτερη διδασκαλία κι όλα πηγαίνουν όπως ακριβώς τα ήθελα... Τα παιδιά συνεργάσιμα, το μάθημα κυλούσε ρολόι, οι δραστηριότητες ακριβώς στο χρόνο που έπρεπε... Το τέλειο μάθημα... Ο σύμβουλος κατευχαριστημένος!! Το πέτυχα το εξαιρετικά! Δύο βδομάδες μετά ειδοποίηση για το πεδίο Α2...

Άλλες δυο διδασκαλίες, αυτή τη φορά θα τις παρατηρούσε και θα τις αξιολογούσε ο διευθυντής της σχολικής μονάδας. Απορία: γιατί πρέπει να τις παρακολουθήσει ο διευθυντής, δεν αρκούν οι διδασκαλίες του σύμβουλου; Και τι ακριβώς θα παρατηρήσει ο διευθυντής αυτή τη φορά που δεν το παρατήρησε ο σύμβουλος; Δεν μπορούσε να παρακολουθήσει ο διευθυντής το πεδίο Α1 ταυτόχρονα με τον σύμβουλο; Όχι, σου λέει! Ο σύμβουλος ελέγχει το γνωστικό αντικείμενο, ενώ ο διευθυντής το παιδαγωγικό κλίμα και τη διαχείριση της τάξης! Γιατί άραγε; Ο σύμβουλος δεν μπορεί να δει το παιδαγωγικό κλίμα και τη διαχείριση της τάξης;

Πάμε για το πεδίο Α2. Ξανά αυτοαξιολόγηση στο gov. Τα ίδια πράγματα πάλι! Ξανά τα πτυχία, τα μεταπτυχιακά, κι όλο το βιογραφικό δεύτερη φορά και ξανά έκθεση αυτοαξιολόγησης. Ποιος ο λόγος να περαστούν πάλι αυτά; Στη συνέχεια άλλα δύο σενάρια διδασκαλίας, με φύλλα εργασίας και όλη τη γραφειοκρατία πάλι! Ώρες πάλι να αφιερώσεις σε όλα αυτά! Έγιναν κι οι δύο παρατηρήσεις! 

Εγώ ήμουν πολύ ευχαριστημένη κι απο την ανταπόκριση των μαθητών και από την επίτευξη των στόχων που είχα θέσει κι από το ότι βγήκαν οι δραστηριότητες εντός χρόνου. Ο διευθυντής όμως, άλλης ειδικότητας από τη δικιά μου, είχε άλλη άποψη σε κάποια πράγματα.   Έκανε παρατηρήσεις μέχρι και για τις δραστηριότητες των φύλλων εργασίας, για το πόσο απλές ήταν, αν ήταν λίγες ή πολλές κι αν μπορούσα να κάνω περισσότερα πράγματα μέσα στη διδακτική ώρα. Πώς γίνεται αυτό; Πώς γίνεται να γίνονται παρατηρήσεις για το γνωστικό αντικείμενο, όταν εκείνος δεν έχει ιδέα από το μάθημά μου; 

Το αποτέλεσμα «πολύ καλά». Σε συζήτηση που είχα μαζί του επιχειρηματολόγησα σχετικά με την επιλογή των δραστηριοτήτων και το πόσο σημαντικές ήταν για την εισαγωγή της έννοιας, αλλά εκείνος δε φαινόταν να πείθεται. Σκεφτόμουν να κάνω ένσταση, όχι για το βαθμό, αλλά γιατί ένιωθα ότι δεν υπήρχε αντικειμενικότητα. Ταυτόχρονα ο διευθυντής έπρεπε να μου επιδόσει το αποτέλεσμα της αξιολόγησης με εμπιστευτικό πρωτόκολλο, όπως έλεγε το ΦΕΚ, και δεν το έκανε. Το ζήτησα κι αντέδρασε καθώς θεωρούσε ότι του κάνω επίθεση. 

Για κάποιες μέρες το κλίμα στο σχολείο ήταν τεταμένο. Μιλούσα με συναδέλφους κι εκείνος τους καλούσε στο γραφείο και τους ρωτούσε τι λέγαμε κι αν έχω σκοπό να κάνω ένσταση. Στη συνέχεια κάποιοι καθηγητές απεύφευγαν να μου μιλήσουν για να μη μας δει ο διευθυντής και τους καλέσει στο γραφείο του ή κρυβόμασταν για να μη μας δει ότι μιλάμε. Όλο αυτό μου φαινόταν αδιανότητο, καθεστώς χούντας. Όσο εγώ σκεφτόμουν την ένσταση καταλάβαινα ότι θα ανοιγόταν ένα καινούριο μέτωπο στο σχολείο και το κλίμα θα ήταν ακόμα χειρότερο. Δυστυχώς, δεν έκανα ένσταση, γιατί δεν είχα τα ψυχικά αποθέματα να το κάνω και δεν ήθελα να έχω άσχημο κλίμα κάθε μέρα στη δουλειά! Το μετάνιωσα όμως που δεν έκανα. Έπρεπε να γίνει!

Πεδίο Β: αξιολόγηση του εκπαιδευτικού στα υπαλληλικά καθήκοντά του, πάλι από τον διευθυντή.  Πάλι αυτοαξιολόγηση στο gov. Για τρίτη φορά τα ίδια πράγματα, πτυχία, μεταπτυχιακά...  Να τονίσω ότι όλα τα προσόντα μας είναι καταχωρημένα στη δευτεροβάθμια και έχουν περαστεί ήδη δύο φορές στον gov. Η όλη διαδικασία για να περαστεί παίρνει σχεδόν 1 ώρα. Τρεις ώρες δηλαδή χαμένες, όταν όλα αυτά είναι ήδη καταγεγραμμένα! 

Βαθμός «πολύ καλά», γιατί δεν παρακολουθούσα ενδοεπιμορφώσεις μετά το εφτάωρο, σε μέρα που δεν ήμουν στο σχολείο, καθώς για να συμπληρώσω ωράριο πήγαινα σε τρία σχολεία. Μάλιστα την επιμόρφωση αυτή την έκανε μία ομάδα εκπαιδευτικών για την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας, που είχε επιφορτιστεί έναν άξονα (δηλ. πεδίο αξιολόγησης), στον οποίο δεν άνηκα εγώ!!  

Ακουγόταν συνέχεια από συναδέλφους μεγαλύτερης ηλικίας ότι «είχε πέσει γραμμή» στους διευθυντές των σχολείων από ανώτερους στη δευτεροβάθμια να μη βάζουν εύκολα το «εξαιρετικά», γιατί, λέει, οι περισσότεροι σύμβουλοι αυτό κάνανε και δεν έπρεπε να φαίνεται ότι όλοι είναι άριστοι! Αυτή είναι η αξιολόγηση! Σωστά! Μιλούσα με συναδέλφους σε άλλα σχολεία, σε άλλες περιοχές, που έλεγαν πώς κάποιοι διευθυντές έμπαιναν διακριτικά και τυπικά στην τάξη κι έβαζαν «εξαιρετικά» για να μη δημιουργηθούν παρεξηγήσεις στο σύλλογο διδασκόντων. Ένα χάος παντού. Αλλά κατά τ’ άλλα η αξιολόγηση λειτουργεί κι είναι τελείως αξιοκρατική!

Οι μεγαλύτεροι συνάδελφοι άρχισαν να ανησυχούν όταν άνοιξε το σύστημα και για εκείνους. Πώς θα με αξιολογήσουν; Εγώ δεν έχω μεταπτυχιακά, δεν έχω προσόντα, τόσα χρόνια το μάθημα το κάνω με τον ίδιο τρόπο, τώρα πώς θα κάνω όλα όσα μου ζητάνε; Όλοι να με ρωτάνε για την αξιολόγηση και να μου λένε «θα με βοηθήσεις κι εμένα»; Είχε καταντήσει η αξιολόγηση το μοναδικό θέμα συζήτησης μεταξύ των συναδέλφων σχεδόν σε όλα τα σχολεία! Ένας φόβος παντού και μια αγωνία!

Αυτό δεν είναι αξιολόγηση! Μια διαδικασία με περιττή γραφειοκρατία, που στόχο έχει να κατηγοριοποιήσει τους καθηγητές σε κάστες. Πώς μπορεί να αξιολογηθεί ένα επάγγελμα που έχει να κάνει με ανθρώπους; Δεν είναι υπάλληλος που πρέπει να βγάλει μια ποσότητα δουλειάς! Έχει να μεταλαμπαδεύσει γνώσεις, αξίες και αρχές στους μελλοντικούς πολίτες! Δεν είναι μόνο το μάθημα! Αλλά και το ίδιο το μάθημα δε μπορεί να τυποποιηθεί. Γιατί ο ίδιος καθηγητής θα το κάνει τελείως διαφορετικά σε διαφορετικά περιβάλλοντα (σχολεία ή τμήματα)! Δεν είναι κάτι ποσοτικό και μετρήσιμο! 

Και ύστερα τα σχολεία είναι τόσο υποβαθμισμένα, τόσο ανεπαρκή στις υλικοτεχνικές τους υποδομές, που υπονομεύουν κάθε προσπάθεια καινοτόμου διδασκαλίας. Κι εμείς προσπαθούμε να ελέγξουμε μόνο τους καθηγητές, αν κάνουν σωστά τη δουλειά τους! Που αφιερώνουν τόσο χρόνο, όχι μόνο στο σχολείο, αλλά και στο σπίτι με όλα τα εξωδιδακτικά καθήκοντάς τους! 

Και ναι! Ίσως υπάρχουν κι αυτοί που δεν τα κάνουν όλα αυτά! Οι κηφήνες του δημοσίου που λένε! Αλλά ρωτώ: πώς αυτός ο κηφήνας μπορεί να εντοπιστεί με αυτό το σύστημα αξιολόγησης; Δεν μπορεί τάχα να ετοιμάσει ένα τέλειο μάθημα, που καμία σχέση να μην έχει με αυτό που κάνει καθημερινά, κι έτσι να εξασφαλίσει το «εξαιρετικά»; Δεν μπορεί να προετοιμάσει τους μαθητές του, ώστε να δώσουν όλοι μαζί μπροστά στους αξιολογητές μία στημένη παράσταση; (το έκαναν κι αυτό πολλοί!) Δεν μπορεί να αριστεύσει ή έστω να περάσει το τεστ με ένα «πολύ καλά» μόνο και μόνο επειδή έχει καλές σχέσεις με το διευθυντή ή απλώς επειδή έτυχε να πέσει σε «ψυχοπονιάρηδες» συμβούλους, που δεν ήθελαν να του δημιουργήσουν πρόβλημα; 

Και αντιστρόφως: δεν είναι άραγε δυνατό τίμιοι, εργατικοί, ακόμα και ταλαντούχοι συνάδελφοι να αξιολογηθούν αρνητικά μόνο και μόνο επειδή δεν ανταποκρίθηκαν στην τυποποίηση της ρουμπρίκας; ή επειδή έτυχε να έχουν τριβές με τον διευθυντή τους; ή απλώς και μόνο επειδή ο τελευταίος δεν τους συμπαθεί και θέλει να επιβεβαιώσει τον ρόλο του; Η δική μου τουλάχιστον περίπτωση δείχνει πως είναι.

Η διδασκαλία δεν είναι μετρήσιμη! Και δεν μπορεί να υφίσταται αξιολόγηση με αυτόν τον τρόπο! Επιμορφώστε τους εκπαιδευτικούς και δημιουργήστε περιβάλλοντα, όπου ο εκπαιδευτικός να μπορεί να κάνει τη δουλειά του χωρίς το φόβο!! Έτσι μόνο θα βελτιωθούν η ποιότητα και τα αποτελέσματα της δουλειάς του.


Ένας εκπαιδευτικός της Θεσσαλονίκης


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου