Πάλι «νέο» λύκειο;;

Γ΄ ΕΛΜΕ  ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ                Θεσσαλονίκη  6 -9- 2017
Πρ. Κορομηλά 51
τηλ. Επικοινωνίας 6979850143
e-mail: gelmeth3@gmail.com 
http://3elmethess.blogspot.gr/ 
fb  : Γ ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης 

Πάλι «νέο» λύκειο;;

Δεν υπάρχει Εξεταστικό σύστημα, τα τελευταία τριάντα χρόνια, που να μην περιλάμβανε στην Εισηγητική του Έκθεση σαν στόχους και σαν δικαιολογητικό λόγο της θέσπισής του τον περιορισμό της παραπαιδείας, την  αντικειμενική και αξιοκρατική επιλογή των μαθητών, την ισότητα ευκαιριών, το άνοιγμα των πανεπιστημίων, την ελεύθερη πρόσβαση, το τέλος του «ασφυκτικού εναγκαλισμού» του Λυκείου από τις απαιτήσεις των εξετάσεων για το πανεπιστήμιο, την καταδίκη της έμφασης στην απομνημόνευση. 

Ο  Υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου, καθόλου δεν πρωτοτύπησε. Παρουσίασε προσχέδιο μέσα από το οποίο προβάλλεται ένα πιο σκληρό, πιο ανταγωνιστικό, πιο αριστοκρατικό, πιο πειθαρχημένο και πιο φθηνό «νέο» Λύκειο και σύστημα πρόσβασης στις ανώτατες σχολές. Διατηρεί το «πνεύμα» του καταδικασμένου πορίσματος Λιάκου.

Από τις κυβερνητικές εξαγγελίες για το «νέο» Λύκειο και το σύστημα πρόσβασης γίνεται φανερό ότι πρόκειται για ένα ακόμη πιο ταξικό σχολείο για λίγους και ένα ακόμη πιο ανταγωνιστικό σύστημα πρόσβασης για λιγότερους. που θα διώξει βίαια την πλειοψηφία των μαθητών των κατώτερων στρωμάτων στη Μαθητεία και την κακοπληρωμένη εργασία.  Γιατί την ίδια στιγμή τα ΕΠΑΛ εξωθούνται σε συρρίκνωση και αναπτύσσεται ένα πολυδαίδαλο σύστημα κατάρτισης. 

 Με την πρόταση για το νέο Λύκειο συμπληρώνεται ένα μεγάλο μέρος της προσπάθειας των τελευταίων 7 χρόνων, από τις μνημονιακές κυβερνήσεις για την ολοκλήρωση του σχολείου της αγοράς και του περιορισμού στο ελάχιστο δυνατόν της δημόσιας εκπ/σης, με την εφαρμογή ακραίων νεοφιλελεύθερων πολιτικών, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις τις ΕΕ και  του ΟΟΣΑ. 

ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΣΤΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 
Ουσιαστικά η Γ΄ Λυκείου μετατρέπεται σε μια εξεταστική αρένα, επηρεάζοντας βεβαίως και τις υπόλοιπες τάξεις του Λυκείου. Μια Γ΄ τάξη εξοντωτική, με πολλαπλές εξεταστικές διαδικασίες που με τελικό αντάλλαγμα μια θέση σε κάποια σχολή. Είναι φανερό, επίσης, ότι το Υπουργείο Παιδείας προχωράει σε μια εκτίναξη της φροντιστηριοποίησης  ενώ την ίδια ώρα υποκριτικά κάνει κριτική στο ρόλο των φροντιστηρίων και υπόσχεται τον περιορισμό τους. Ο μύθος για αποδέσμευση του Λυκείου από την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση καταρρέει πανηγυρικά! 

 Η θρυλούμενη κατάργηση των Πανελλαδικών εξετάσεων δεν ήταν τίποτε περισσότερο από μια αλλαγή ονόματος. Από τις Πανελλαδικές εξετάσεις περνάμε στις «Κεντρικά οργανωμένες εξετάσεις».

Ο βαθμός πρόσβασης προκύπτει από κεντρικά οργανωμένες εξετάσεις δηλαδή από πανελλαδικού τύπου εξετάσεις με εξαντλητικό και εξοντωτικό χαρακτήρα τόσο για τους μαθητές όσο και για την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία η οποία υποκλίνεται σ’ αυτές. Εισάγονται για πρώτη φορά …προκαταρκτικές εξετάσεις και τον Γενάρη που τα θέματά τους θα προκύπτουν από τράπεζα θεμάτων(επανέρχεται κι αυτή) που και ο βαθμός θα υπολογίζεται μόνο αν είναι καλύτερος από αυτόν του Μαΐου-Ιουνίου. Θα βαθμολογούνται από διαφορετικούς καθηγητές καθιστώντας ολοφάνερη έως και προσβλητική την έλλειψη εμπιστοσύνης στους εκπαιδευτικούς του σχολείου.

Το υπουργείο Παιδείας αναφέρει ότι η εξεταστική του Ιανουαρίου θα «αποδραματοποιεί» τις τελικές εξετάσεις του Ιουνίου. Ας θυμηθούν όμως λίγο το πρόσφατο παρελθόν και το σύστημα «Αρσένη» που προέβλεπε πανελλαδικές εξετάσεις στη Β΄ και στη Γ΄ Λυκείου και όχι μόνο …αποδραματοποίηση δεν επέφερε αλλά τουναντίον οι εγγραφές στα φροντιστήρια εκτινάχθηκαν. 

Αν μέχρι σήμερα η Γ΄ Λυκείου ήταν εξεταστικοκεντρική και προσανατολισμένη στις πανελλαδικές εξετάσεις στο τετράγωνο, τώρα γίνεται στον κύβο. 

Έτσι όχι μόνο δεν θα έχουμε «αναβάθμιση και ενίσχυση του μορφωτικού ρόλου του Λυκείου» όπως διακηρύσσει το Υπουργείο και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αλλά ακριβώς το αντίθετο:  «Κατασκευάζει» ένα πιο σκληρό ταξικό Λύκειο - φροντιστήριο, φθηνό και χωρίς ανάσα για τους μαθητές/τριες του, αποκλειστικά προσανατολισμένο στη διαδικασία της πρόσβασης στην Ανώτατη Εκπαίδευση!

Είναι φανερό η πολιτική αυτή υπακούει και εξυπηρετεί το στένεμα των διόδων στο Λύκειο και ώθηση της πλειονότητας των τελειοφοίτων των Γυμνασίων σε ένα είδος επαγγελματικής εκπαίδευσης - κατάρτισης με εισβολή του ιδιωτικού και διεύρυνση της μαθητείας - απλήρωτης εργασίας,. Τα Λύκεια αριστοκρατικοποιούνται, μεταλλάσσονται σε σχολεία για λίγους, και μειώνεται δραστικά ο αριθμός τους.

Είναι επίσης προφανές ότι οι συντάκτες του προσχεδίου επιχειρούν, να τροχοπεδήσουν την κίνηση του μαθητικού πληθυσμού, πολύ πριν αυτός φτάσει έξω από την είσοδο των Πανεπιστημίων. Στο πλαίσιο αυτό δρομολογούν την πρόωρη έξοδο ενός τμήματος του μαθητικού πληθυσμού από την «κούρσα» του Λυκείου. 

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΑ: ΣΕ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΞΩΣΗΣ 
 Το Λύκειο που οραματίζεται η κυβέρνηση όχι μόνο δεν αναβαθμίζει τον μορφωτικό και παιδαγωγικό του ρόλο αλλά οδηγεί σε μορφωτικό ακρωτηριασμό όταν μαθήματα όπως η Ιστορία η Φιλοσοφία, η Φυσική εξοβελίζονται από τα υποχρεωτικά μαθήματα ενώ επιχειρείται η προδήλως αντιεπιστημονική συγχώνευση;; Χημείας-Βιολογίας.  Όχι μόνο δεν προάγει το ενιαίο της γνώσης αλλά προωθεί έναν τεράστιο αριθμό ατομικών επιλογών του μαθητή. Είναι σαφές ότι η Γενική Παιδεία εξοστρακίζεται από το Λύκειο το οποίο παρά τις αντίθετες εξαγγελίες μετατρέπεται σε βιομηχανία εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Που πήγαν οι πηχυαίοι τίτλοι των διακηρύξεων του υπουργείου Παιδείας περί «αυτόνομου Λυκείου», περί «Λυκείου Γενικής Παιδείας» ή ακόμη περισσότερο του «ενιαίου σχολείου θεωρίας και πράξης»; Η θετική επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης υποσκάπτεται και αναιρείται από το όλον εγχείρημα.

Εκεί που κρύβει, ωστόσο, τα περισσότερα το προσχέδιο με τις αλλαγές στο Λύκειο και το σύστημα πρόσβασης, είναι στο θέμα της επιχειρούμενης έξωσης χιλιάδων καθηγητών από το Λύκειο. Για τους καθηγητές η εφαρμογή του θα σημάνει κατάργηση κάθε έννοιας εργασιακού δικαιώματος. Πλήρης ευελιξία και κινητικότητα για όλους. «Η μείωση των γνωστικών αντικειμένων σημαίνει πως δεν αναζητούμε ειδικούς», όλοι μπορούν να διδάσκουν τα πάντα. Προεξοφλούν μετακινήσεις προσωπικού, απώλεια του γνωστικού αντικειμένου και ανάγκη κατάρτισης και επιμόρφωσης για τη διδασκαλία νέων. Θα υποχρεωθούν να δημιουργήσουν δικό τους υλικό, η αύξηση της «αυτονομίας» του εκπαιδευτικού θα συνδεθεί με την αύξηση της ευθύνης και της λογοδοσίας  του. 

Η αξιολόγηση του προσωπικού  και του σχολείου είναι το επόμενο βήμα  και θα συνδέεται άμεσα με τους δείκτες και τα μαθησιακά αποτελέσματα των μαθητών «Οι μαθητές αντιλαμβάνονται ότι κάτι σημαντικό γίνονται μέσα στο σχολειό το οποίο μάλιστα θα επηρεάσει το μέλλον τους, οι εκπαιδευτικοί νιώθουν το φορτίο της ευθύνης αφού η αξιολόγηση που θα κάνουν επηρεάζει άμεσα ένα παιδί, ενώ πολύ εύκολα τους θέτεις προ των ευθυνών τους διότι θα βλέπουμε αμέσως ποιος εκπαιδευτικός έχει υπερβολικές αποκλίσεις στην αξιολόγηση του από τον γραπτό βαθμό και αυτό θα αποτελέσει ένα από τα κριτήρια αξιολόγησης του ίδιου». Τελική Έκθεση της Επιτροπής  Διαλόγου για την Παιδεία σελ.32 Ιούνιος 2016).

Είναι σίγουρο ότι και στις τρεις τάξεις θα υπάρχει περικοπή στο ωρολόγιο πρόγραμμα που θα προκαλέσουν όπως αυτές στο Γυμνάσιο απώλεια χιλιάδων οργανικών θέσεων . Συνολικά, προβλέπεται δραστική μείωση των μαθημάτων σε όλο το Λύκειο, που προφανώς διευκολύνει και την αντίστοιχη μείωση προσωπικού. Έτσι, στη Β' Λυκείου υπάρχουν σήμερα 18 μαθήματα (16 υποχρεωτικά και 2 προσανατολισμού σε 35 ώρες διδασκαλίας) και στο προτεινόμενο σύστημα θα γίνουν 10 συνολικά (7 υποχρεωτικά και 3 επιλογής σε 34 ώρες διδασκαλίας).

Στη Γ' Λυκείου από τα 15 μαθήματα που υπάρχουν σήμερα (9 υποχρεωτικά και 5 προσανατολισμού και 1 επιλογής σε 32 ώρες), στο νέο σύστημα θα υπάρχουν 7 μαθήματα (3 υποχρεωτικά και 4 επιλογής σε 29 ώρες), που θα διδάσκονται το καθένα για έξι ώρες τη βδομάδα. 

 Την ίδια στιγμή δεν γίνεται κουβέντα για μείωση του αριθμού των μαθητών στα τμήματα, το αντίθετο μάλιστα. Ούτε για την ξεχασμένη προεκλογική δέσμευση για επαναφορά του ωραρίου στα προ του 2013 επίπεδα. 

Όλες οι παρεμβάσεις που έγιναν την περίοδο 2010 - 2017, σύμφωνα με τους εκάστοτε Υπουργούς Παιδείας, έγιναν «για παιδαγωγικούς και εκπαιδευτικούς λόγους» και είχαν στόχο την «ποιοτικότερη εκπαίδευση». Ωστόσο οι «φαεινές» ιδέες παράλληλο στόχο, πλάι στην ένταση των ταξικών φραγμών, την προσαρμογή στα νέα μοντέλα εργασίας είχαν και έχουν τις περικοπές προσωπικού. Έτσι και τώρα, αφενός με τη μείωση του ωρολογίου προγράμματος και αφετέρου με τις αλλαγές στο αναλυτικό πρόγραμμα το αποτέλεσμα θα είναι ο εξοστρακισμός μερικών χιλιάδων καθηγητών η μείωση των αναγκαίων διορισμών. 

Παρότι δεν έχουν αποσαφηνισθεί όλες οι λεπτομέρειες του προτεινόμενου σχεδίου είναι εμφανές ότι πρόκειται για κρίσιμη αντιδραστική τομή που χρήζει τεεκμηριωμένης και αποφασιστικής απάντησης από το εκπαιδευτικό κίνημα και όλη την κοινωνία.

Καλούμε τους συλλόγους διδασκόντων τους συναδέλφους και τις συναδέλφισσες να συζητήσουν το σχέδιο και να καταθέσουν τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις τους. Το ΔΣ της Γ΄  ΕΛΜΕ αποφάσισε την σύγκλιση ειδικής Γ.Σ. για το θέμα καθώς και την πραγματοποίηση εκδήλωσης -συζήτησης στα τέλη του μήνα. 

Το θέμα είναι τεράστιο, πρέπει να αναλυθούν όλες οι πτυχές του, χωρίς να περιοριστούμε στην κριτική ή να υποστηρίξουμε τα αποτυχημένα προηγούμενα μοντέλα αλλά κυρίως να κάνουμε πιο σαφή, συγκεκριμένη την δική μας εναλλακτική πρόταση για το σχολείο που οραματιζόμαστε και επιθυμούμε. 

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                          Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Γιάννης Λαθήρας                                     Νίκος Παλάντζας