Η Κινηματογραφική λέσχη της Γ΄ ΕΛΜΕ-Θ συνεχίζει και την φετινή χρονιά τις προβολές ταινιών με θέμα την εκπαίδευση.

Πίσω απ' τους τοίχους 
(Song for a Raggy Boy), Παρασκευή 20 Οκτώβρη, στις 7μμ στο 1ο Γυμνάσιο Συκεών.

(Θα ακολουθήσει κουβέντα για την ταινία και το πρόγραμμα των  επόμενων ταινιών της λέσχης.)


Συμπαραγωγή Ιρλανδίας- Αγγλίας -Δανίας-Ισπανίας, 2003 

Δραματική, Έγχρωμη/ Διάρκεια:94' 
- Ευρωπαϊκή ταινία, σε σκηνοθεσία Έιλινγκ Γουόλς με τους: Αϊνταν Κουίν, Ίαν Γκλεν, Λίαν Μέρσερ.

Υπόθεση:

Ιρλανδία 1939. Ο Γουίλιαμ Φράνκλιν, ύστερα από την τραυματική εμπειρία του Ισπανικού Εμφύλιου Πολέμου, κατά τη διάρκεια του οποίου έχασε την αγαπημένη του και φιλικά του πρόσωπα, επιστρέφει στη γενέτειρά του, την Ιρλανδία το 1939. Με την ψυχή του σημαδεμένη από τις φρικιαστικές στιγμές που έζησε στους αιματοβαμμένους δρόμους της Μαδρίτης,  βρίσκει δουλειά ως καθηγητής Λογοτεχνίας σ’ ένα καθολικό αναμορφωτήριο αρρένων. Γρήγορα θα διαπιστώσει ότι το ίδρυμα μοιάζει περισσότερο με μεσαιωνική φυλακή παρά με σχολείο. Οι συνθήκες διαβίωσης των νεαρών έχουν μετατραπεί σ’ έναν καθημερινό αγώνα επιβίωσης μέσα στο βάναυσα σκληρό περιβάλλον του αναμορφωτηρίου, όπου η σωματική και ψυχολογική βία είναι το βασικό μέσο «συμμόρφωσης» και πειθαναγκασμού των τροφίμων από τους υπεύθυνους του ιδρύματος. Ο καθηγητής Φράνκλιν, όμως, αναπτύσσει μια ιδιαίτερη σχέση με τα παιδιά και είναι αποφασισμένος να προσφέρει όχι μόνο τις γνώσεις του αλλά να χαρίσει και την πνευματική ελευθερία σ’ αυτά τα καταπιεσμένα, θυμωμένα και ταλαιπωρημένα αθώα πλάσματα, ερχόμενος, βέβαια, σε ρήξη με το ισχύον σύστημα του ιδρύματος. Οι συνέπειες της τελικής σύγκρουσης θα είναι ανυπολόγιστες.
Από τον ένα φασισμό στον άλλον! Η Γκουέρνικα έχει την εξωτερική και εσωτερική όψη της. Στην Ισπανία οι φασιστικές βόμβες ισοπέδωναν χωριά και σακάτευαν αδιάκριτα τους ανθρώπους. Στην Ιρλανδία, η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Η καθολική εκκλησία βιάζει (κυριολεκτικά και μεταφορικά) μικρά παιδιά, που είχαν την ατυχία να πέσουν στα χέρια της. 

 Κριτική

Η ταινία δεν είναι επινοημένη, για να υπάρξουν αντιρρήσεις! Η ιστορία της είναι αληθινή. Στηρίζεται στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Πάτρικ Γκάλβιν. Είναι άκρως αποκαλυπτική. Με πολύ λεπτές πινελιές μάς γνωρίζει το βάθος του αυταρχισμού. Του αυταρχισμού που πηγάζει από αρρωστημένα μυαλά, αλλά, κυρίως, από τη δύναμη της εξουσίας. Της ανεξέλεγκτης εξουσίας. Της εξουσίας που περιχαρακώνεται πίσω από στεγανά και θεσμούς που διεκδικούν - και απολαμβάνουν - το απυρόβλητο! Της εξουσίας που δε σέβεται τον άνθρωπο. Της αυταρχικής καπιταλιστικής (φασιστικής) εξουσίας! (Μαζί, βέβαια, και της εκκλησιαστικής)
 Φτάνοντας ο Φράνκλιν στο αναμορφωτήριο - εκεί μόνον μπόρεσε, λόγω των φρονημάτων του, να βρει εργασία - έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με ένα αυταρχικό - θεοκρατικό - στρατοκρατικό σύστημα εκπαίδευσης. Κάθε αταξία των παιδιών - θυμάτων, κάθε λάθος, πληρώνεται με βουρδουλιές! Αλλά και όταν δεν υπάρχουν «παραβάσεις», όταν τα παιδιά είναι υπάκουα, πάλι δε γλιτώνουν. Οι εκπαιδευτές-παπάδες πρέπει πάνω στα παιδιά να χορτάσουν τα βίτσια τους. Άλλος τα άγρια ένστικτά του (βουρδουλιές) και άλλος τις άγριες σεξουαλικές του παρορμήσεις (βιασμός). Αλλά και την ώρα της «χαλάρωσης», την ώρα δηλαδή που βγαίνουν στην αυλή, και εκεί ο φασισμός τρίζει τα δόντια του. Τα παιδιά χωρίζονται μεταξύ τους με τοίχους. Από τη μια μεριά ο ένας αδερφός και από την άλλη ο άλλος. Καμία επαφή μεταξύ τους. Ούτε καν ματιές. Και είναι αδέρφια! Και είναι σχεδόν μωρά ακόμα (8-10 χρόνων)! Και είναι τόσο μόνα! Πάνω απ' όλα, προέχει η πειθαρχία! Η πειθαρχία που καταλήγει στην υποταγή!

Ο Φράνκλιν δε μένει απαθής μπροστά σε αυτή την κατάσταση (πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό, ο ίδιος εθελοντικά πήγε και έβαλε τα στήθια του στην Ισπανία!). Ο αγώνας του στο σχολείο γίνεται σε δυο μέτωπα. Το ένα είναι να νικήσει ή έστω να περιορίσει, όσο αυτό είναι δυνατόν, την αυθαιρεσία των παπάδων-εκπαιδευτών. Συγκρούεται ανοιχτά μαζί τους. Το άλλο μέτωπο είναι τα παιδιά. Πρέπει να κάνει αυτά τα τρομοκρατημένα αγρίμια, ανθρώπους. Να γλυκάνει τις πληγές τους. Να ανοίξει τα αυτιά και τα μάτια τους. Να τα μάθει να αγαπούν τα γράμματα, τη σκέψη, την αξιοπρέπεια. Δεν μπορώ να σας πω ποιο κομμάτι του αγώνα του είναι πιο αναγκαίο. Μπορώ να σας πω, όμως, ποιο από τα δυο κομμάτια είναι το ποιο όμορφο. Το μέτωπο των παιδιών είναι το αριστούργημα, σας βεβαιώνω!

Πώς ανοίγουν την άνοιξη τα λουλούδια; Έτσι, ακριβώς, άνοιξαν οι «ψυχές» αυτών των βασανισμένων και καταπιεσμένων παιδιών από τους ποιητές και τα ποιήματα. Κάθε στίχος, που μάθαιναν από το δάσκαλο, άνοιγε μέσα τους και από ένα πέταλο, από το υπέροχο λουλούδι, που κουβαλάει στην «ψυχή» και στο νου του, ο κάθε αγνός άνθρωπος. Σιγά - σιγά, αυτά τα παιδιά που γρύλιζαν, έμαθαν να απαγγέλλουν ποιήματα! Και όχι μόνον να απαγγέλλουν, αλλά να κατανοούν και το νόημα, να αντιλαμβάνονται την ουσία. Από εκεί και πέρα, όπως είναι φυσικό, η αντίσταση στον αυταρχισμό και την καταπίεση είναι ζήτημα χρόνου. Δάσκαλος και παιδιά θα παλέψουν. Θα θρηνήσουνε θύματα («Ενα τραγούδι -δηλαδή μοιρολόγι- για ένα "ατίθασο" παιδί», είναι ο αγγλικός τίτλος). Θα σημειώσουν, όμως, και νίκες.
 

Το ωραίο και χρήσιμο περιεχόμενο ακολουθεί και η φόρμα. Διακριτική, όπως ένας στίχος ποιήματος, είναι η κινηματογράφηση. «Αθόρυβη» η μηχανή περιγράφει αδρά το κολαστήριο. Οι σκιές και το φως στη φωτογραφία, αλλά και τα πρόσωπα, συνθέτουν εκφραστικούς πίνακες ζωγραφικής. Από κοντά το μοντάζ και η μουσική. Και πάνω απ' όλα οι ερμηνείες. Τελικά έχουμε ένα κομψοτέχνημα... 
Σκηνοθεσία: Έισλινγκ Γουόλς.

Παίζουν: Αϊνταν Κουίν (άριστος), Ιαν Γκλεν (πολύ καλός), Λίαν Μέρσιερ, Κρις Νιούμαν.

(Δείτε το τρέιλερ της ταινίας)